Emocje

Uśmiechnięta kobieta, pełna pozytywnych emocji skacze nad brzegiem morza letnią porą.
  1. Czym są emocje?
  2. Jak emocje na nas wpływają?
  3. Jak sobie radzić z emocjami?


    Czym są emocje?

Nie ma jednoznacznej definicji, która odpowiedziałaby na pytanie czym są emocje. Nico Frijda, holenderski psycholog, określa je jako:

„reakcje na znaczące, ale nigdy na obojętne zdarzenia podmiotu oraz zmiany w gotowości do działania, przebiegające w takich obszarach jak: aktywizacja, gotowość poznawcza, tendencje do działania i pragnienia”.

W zależności od tego, jaki program działania zostanie uruchomiony, doświadczamy adekwatnej emocji danego rodzaju. Frijda dogłębnie zajmował się badaniem emocji i opracował ich 7 praw.

 

Paul Ekman, amerykański psycholog, na bazie 30-letnich badań międzykulturowych wyróżnił 6 podstawowych, najpowszechniej występujących emocji: radość, smutek, wstręt, złość, strach i zaskoczenie. Ekman twierdził, że można je rozpoznać na podstawie znaków niewerbalnych, szczególnie na podstawie mimiki twarzy, a każda podstawowa emocja ma swoje funkcje.

 

Robert Plutchik, amerykański psycholog, wyróżnił 8 podstawowych emocji: radość, smutek, wstręt, złość, strach, zaskoczenie, zaufanie i oczekiwanie, opracował koło emocji oraz twierdził, że możemy przeżywać mieszanki tych emocji podstawowych. W jego koncepcji emocja trwa od kilku sekund do kilku minut, rzadziej dłużej, oraz może pojawiać się w pełnym zakresie intensywności.

 

Ogólnie to emocja jest bardzo złożonym stanem psychicznym obejmującym subiektywne doświadczenia, reakcje fizjologiczne i reakcje behawioralne. Może być ona wywołana zdarzeniem zewnętrznym, ale także wewnętrznym, np. za pomocą wspomnień czy fantazji. Emocje dzielą się na przyjemne i nieprzyjemne (badacze coraz częściej rezygnują z dzielenia emocji na pozytywne i negatywne, ponieważ określenie „negatywny” oznacza „niewłaściwy, zły, niekorzystny”, a przecież wszystkie emocje są właściwe i potrzebne. Nie ma czegoś takiego jak „złe emocje”).

Dziewczynka w różowej czapce uśmiecha się i trzyma się rękami za głowę. Emocje radości.

Jak emocje na nas wpływają?

Emocje zdecydowanie towarzyszą nam przez całe życie. Są one naszymi informacjami i wskazówkami, w jaki sposób odbieramy bodźce i otoczenie. Wpływają one na naszą fizjologię, np. szybsze bicie serca, zwiększona potliwość, suchość w ustach czy ból brzucha. Pod wpływem emocji organizm wydziela korzystne oksytocyny lub kortyzol (tzw. hormon stresu, który w nadmiarze jest szkodliwy).

Zapewne nie raz zareagowałaś impulsywnie. Wybuchnęłaś złością czy  nakrzyczałaś na kogoś, zamiast spokojnie porozmawiać. Zwykle takie reakcje występują w sytuacjach zagrażających nam lub naszym bliskim, a także w sytuacjach zagrażających naszym wartościom, przekonaniom, a nawet naszemu ego. Podobnie w sytuacjach, gdy powinniśmy czuć poczucie winy (a jest to bardzo trudna emocja), czujemy złość i przenosimy ją na innych, bo tak jest łatwiej.  Dlaczego tak się dzieje? Jest to zasługa mechanizmu obrony, czyli tzw. przeniesienie agresji. Polega to na tym, że gdy nie możesz „zaatakować” prawdziwego powodu Twojej frustracji, bo  np. go nie znasz albo jest to niemożliwe, to wylewasz swoje frustracje na inne, często przypadkowe osoby bądź rzeczy z Twojego otoczenia. Dlatego też może się dziać tak, że nakrzyczałaś na dziecko z błahego powodu i zamiast czuć poczucie winy, to będziesz czuć złość. Będziesz wtedy je obwiniać za te emocje – nawet jeśli fakt jest taki, że to nie dziecko wywołało w Tobie złość, lecz szef, który wytknął Ci błąd przy całym zespole – a co to oberwało się dziecku. Oczywiście nie jest to nic dobrego. Bardzo ważne jest zdobywanie wiedzy z zakresu emocji i ich oddziaływania,  Jesteśmy ludźmi, mamy świadomość, mamy rozum i wolną wolę, dlatego powinniśmy się uczyć jak panować nad swoimi emocjami.

 

Przyjemne emocje, np. radość czy miłość, obniżają poziom kortyzolu, podwyższają poziom oksytocyn, korzystnie wpływają na funkcjonowanie układu odpornościowego, układu nerwowego i układu krążenia.

Nieprzyjemne emocje, np. przewlekły stres, złość, smutek, zwiększają poziom cytokin. Prowadzi to do stanów zapalnych stawów, chorób serca, a nawet nowotworów. Jeśli te emocje utrzymują się przez długi czas, to mogą negatywnie wpływać na układ nerwowy i układ krążenia. Może się to przyczynić do zwiększania ryzyka depresji, chorób serca czy cukrzycy.

Z pewnością nie wolno tłumić ani ukrywać emocji, no bo przecież są one naturalną reakcją. Trzeba nauczyć się je rozpoznawać i wyciągać z nich wnioski.

 

   Emocje uruchamiają gotowość organizmu do wykonania programu działania lub jego zaniechania. Mówią nam one, co jest sprzyjające, a co jest zagrażające.

Odwołując się do sześciu podstawowych emocji:

radość powoduje, że zbliżamy się go przyjemnego bodźca, pragniemy go doświadczać

smutek jako reakcja na stratę powoduje, że oszczędzamy energię w sytuacji, gdy jest ona nieprzyjemna i działanie jest nieskuteczne

wstręt po prostu chroni nas przed nieprzyjemnymi bodźcami poprzez unikanie

złość ochrania nas poprzez atak, niszczenie, a nawet agresję

strach powoduje, że albo uciekamy, albo unikamy jakiegoś bodźca

zaskoczenie wzmaga naszą ostrożność.

Kobieta w niebieskiej koszuli. Jedną ręką masuje skronie od bólu, a drugą ręką pokazuje "stop". Towarzyszą jej negatywne emocje.

Jak sobie radzić z emocjami?

  •  Najpierw warto nauczyć się rozpoznawać swoje emocje i je zrozumieć.  Są one świetnymi sygnałami, że coś się dzieje. Istotna jest obserwacja swoich emocji. Kiedy się pojawiają? W jakich okolicznościach? Jak długo trwają i jakie wtedy występują objawy? Jakie niosą za sobą konsekwencje (np. jakie zachowanie wtedy wystąpiło), jak oddziałują zarówno na umysł, jak i na ciało. Do tego bardzo przydatne jest prowadzenie Dziennika Emocji. Można w nim sobie wszystko zapisywać i analizować na bieżąco, ale do tego trzeba być bardzo konsekwentnym i systematycznym. Pomoże Ci to zrozumieć swoje emocje, a także budować swoją świadomość i uważność emocjonalną.


  •  Praktyka medytacji i odpowiedniego oddechu pozwala oczyścić umysł i usunąć napięcie psychiczne. Redukuje stres, wzmacnia system odpornościowy, zapewnia lepsze zdrowie i samopoczucie. Medytacja dzięki utrzymywaniu uwagi na każdym aspekcie swoich emocji i myśli, pomaga też kontrolować emocje.

     

  •  Warto przyjrzeć się również swoim przekonaniom. Często niestety lekceważymy ich znaczenie, a przecież one mają potężny wpływ na nasze życie. Negatywne myśli są dysfunkcyjne. Spróbuj bardziej je kontrolować i za każdym razem, gdy wyłapiesz taką myśl, świadomie zamień ją na pozytywną. Np. zamiast denerwowania się z powodu niepowodzenia, przeanalizuj sobie wszystko, co zrobiłaś, zastanów się, dlaczego nie wyszło, gdzie popełniłaś błąd i spróbuj wymyślić nowe rozwiązanie. Każda taka sytuacja może być cenną lekcją dla Ciebie. Jeśli tylko opanujesz nieprzyjemne emocje i zamienisz je w pozytywne rezultaty.

 

Pamiętaj, to Ty tworzysz swoje emocje. Nie pozwól im przejąć władzy nad Tobą. Radzenie sobie z nimi oznacza rozumienie ich. Rozwijaj swoją świadomość i uważność emocjonalną przez całe życie, a stanie się ono znacznie piękniejsze. Pamiętaj również o możliwości pobrania darmowego ebooka i skorzystania z darmowej konsultacji z Happy Coachką. Umów się już dziś i zacznij pracę nad sobą. 

1 komentuj
  1. Anna R
    Anna R says:

    Sztuka jest nauczyc sie jak żyć z negatywnymi emocjami tak, aby nie ranić innych oraz siebie. Złe emocje były i zawsze będą częścią kazdego z nas i tylko od nas zależy czy pozwolimy im kontrolowac nasze życie, co jest swietnie zauwazone i przedstawione w artykule. Mozna tylko zyskac na zrozumieniu swoich reakcji, nie tylko tych negatywnych ale rowniez tych dobrych.

    Odpowiedz

Trackbacks & Pingbacks

Dodaj komentarz

Chcesz się przyłączyć do dyskusji?
Feel free to contribute!

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *